เก่ง ดี มีความสุข

          แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติฉบับที่ ๑๐ มีเจตนารมณ์มุ่งพัฒนาชีวิตให้เป็น "มนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรมในการดำรงชีวิต สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข" หรือกล่าวอีกอย่างคือบุคคลที่มีความ "เก่ง ดี มีสุข" ซึ่งหากนี่คือเป้าหมายหลักของภาครัฐ ที่ต้องการให้เด็กและเยาวชนไทยเติบโตอย่างสมบูรณ์พร้อมทั้งทางด้านไอคิวและอีคิว ตรงตามเป้าหมายการศึกษา คือ ผู้เรียนเป็น คนดี คนเก่ง และ มีความสุข ยึดคุณธรรมนำความรู้ สู่สังคมไทยโดยสิ่งที่จะบ่งบอกว่าบุคคลใดเป็นบุคคลที่มีความเก่ง ดี และมีสุขในการศึกษาคือ
          เก่ง หมายถึง ความสามารถทางพุทธิปัญญา คือ ความรู้ความเข้าใจที่แจ่มแจ้งสามารถนำไปใช้ได้ วิเคราะห์เป็น สังเคราะห์ได้ ประเมินได้อย่างเข้าใจ และรู้แจ้งตามศักยภาพ
          ดี หมายถึง เป็นผู้มีเจตคตินิยมที่ดีทั้งต่อการเรียน ความเป็นอยู่ต่อบุคคล ต่อสังคม ชุมชน และประเทศ

          มีสุข หมายถึง สนุกกับการเรียนและใคร่เรียนรู้ตลอดชีวิต

ซึ่งหากจะให้ความหมาย เก่ง ดี มีสุข ในด้านการดำเนินชีวิตโดยทั่วไปของผู้คนแล้วนั้นก็จะสามารให้ความหมายที่แตกต่างกันออกไปได้อีก คือ

          เก่ง หมายถึง ความสามารถในการรู้จักตนเอง มีแรงจูงใจ สามารถตัดสินใจแก้ปัญหาและแสดงออกได้อย่างมีประสิทธิภาพที่ดีกับผู้อื่น

          ดี หมายถึง ความสามารถในการควบคุมอารมณ์และความต้องการตนเอง รู้จักเห็นใจผู้อื่น และมีความรับผิดชอบต่อส่วนร่วม

          มีสุข หมายถึง ความสามารถในการดำเนินชีวิตอย่างมีสุข

เก่ง...ดี...มีสุข

         การทำให้คน เยาวชน หรือเด็ก “เก่ง ดี มีสุข “ ซึ่งบุคคลเหล่านี้จะเป็นทรัพยากรที่แข็งแรงทางสังคม และของชาติ ผู้เป็นพ่อแม่หรือผู้ปกครอง ควรจะรู้เกี่ยวกับ ความหมาย และ สิ่งที่จะทำให้เกิด ความเก่ง ( IQ ) ความดี ( MQ ) มีสุข ( EQ )และการจะทำให้ความเก่ง ดี มีสุข อยู่นานได้ต้องมีความสามารถใน การเอาชนะอุปสรรค ( AQ )ความฉลาดทางปัญญา ( IQ )

 IQ ( Intelligence Quotient )

          Howard gardner นักจิตวิทยาชาวอเมริกันแห่งวิทยาลัย Harward ( 2526 ) ได้ให้ความหมาย ของเชาว์ปัญญา หรือความฉลาด หรือความเก่งของมนุษย์ เอาไว้ 8 อย่าง และเชื่อว่าความฉลาด หรือ ความเก่งของมนุษย์จะต้องเกี่ยวกับ สิ่งแรก คือรู้จักการแก้ไขปัญหาได้ และสามารถออกแบบหรือมีผลงานออกมาให้เห็น ในแนวของความฉลาดของคน ความฉลาดที่แบ่งออกเป็น 8 อย่างได้แก่

1.  ความฉลาดทางด้านภาษา

2.  ความสามารถทางตรรกะและคณิตศาสตร์

3.  ความฉลาดทางด้านมิติ

4.  ความฉลาดทางด้านการใช้ร่างกายและการเคลื่อนไหว

5.  ความฉลาดทางด้านดนตรี

6.  ความฉลาดทางด้านมนุษย์สัมพันธ์

7.  ความฉลาดทางด้านเข้าใจตนเอง

8.  ความฉลาดในการเข้าใจธรรมชาติ

EQ ( Emotional Quotient )  ความฉลาดทางอารมณ์  

          แดเนียล โกลแมน นำคำนี้มาใช้ในปี 2538 โดยให้ความหมายว่า ความฉลาดทางอารมณ์ของมนุษย์นั้น เป็นความสามารถหลายๆด้าน ที่จะทำให้เกิดสิ่งต่าง ๆ ได้แก่

1.  กระตุ้นตัวเองให้ไปสู่เป้าหมายชีวิตที่ดี สร้างแรงบันดาลใจให้ตัวเองได้

2.  สามารถควบคุมความขัดแย้งของตนเองได้

3.  สามารถรอคอย เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่าเดิมได้

4.  สามารถจัดการกับอารมณ์ที่ไม่พอใจ อารมณ์ที่ทำให้ไม่สบายใจได้

MQ ( Moral Quotient ) ความฉลาดในการทำความดี   

          ความฉลาดในการทำความดี หรือความฉลาดในการมีคุณธรรมนั้น หมายความว่า ความต้องการที่จะทำความดี มีคุณธรรม อย่างต่อเนื่อง การที่ใครสักคนจะเป็นคนดีได้ ต้องมีคุณธรรม ซึ่งคุณธรรมที่เป็นพื้นฐานสำหรับคนดีได้แก่

1.  ความกตัญญู กตเวที

2.  ความเสียสละ

3.  ความรับผิดชอบ

4.  ความซื่อสัตย์

5.  ความรักเพื่อนมนุษย์

การทำให้คนมีความฉลาดในการทำความดี ( MQ ) เป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะจะทำให้คนๆนั้นอยากทำความดี และมีความสามารถในการทำความดีได้อย่างเหมาะสมทุกโอกาส

AQ ( Adversity Quotient ) ความสามารถในการเอาชนะอุปสรรค

          ความสามารถในการเอาชนะอุปสรรค หมายความว่า ความอดทนเมื่อมีอุปสรรค และสามารถฝ่าฟันอุปสรรคได้อย่างคนมีกำลังใจ และมีความหวัง อยู่เสมอ มนุษย์ทุกคนเกิดมา มีทั้งข้อดี และ ข้อบกพร่อง ในตัวเองที่ทำให้สุข หรือ ทุกข์ การที่จะประสบความสำเร็จมากขึ้นหรือน้อยลง ขึ้นอยู่กับ

1.  พันธุกรรม

2.  การอบรมเลี้ยงดูตั้งแต่วัยเด็ก

3.  สิ่งแวดล้อม

          ปัจจัยทั้ง 3 อย่างนี้ จะหล่อหลอมให้เกิดเป็นบุคลิกภาพที่ดีหรือไม่ดี เกิดเป็นนิสัยที่จะทำให้ชีวิตเจริญ หรือนิสัยที่ทำให้ชีวิตเสื่อมถอยลง เนื่องจากความเชื่อที่ว่า …ความฉลาดทางปัญญา ( IQ หรือ Intelligent Quotient ) หากใครมี IQ สูง ก็ถือว่าฉลาดความฉลาดทางอารมณ์ ( EQ หรือ Emotional Quotient ) ซึ่งเกิดจากการพัฒนาสมองซีกขวา ได้มากขึ้นก็จะทำให้เกิดความฉลาดทางอารมณ์  ถ้าใครมีมากก็จะทำให้มีทัศนคติทีดีต่อชีวิต อารมณ์ดี ปรับตัวเองได้ดี เห็นอกเห็นใจคนอื่น มีความสุข ซึ่งเชื่อว่ามาจากการอบรมเลี้ยงดูเป็นส่วนใหญ่ ความฉลาดในการทำความดี  ( MQ หรือ Moral Quotient ) ซึ่งมาจากการหล่อหลอมพฤติกรรม มีการเลียนแบบอย่างที่ดี มีวินัยในชีวิตดี ทำให้เกิดความฉลาดทางคุณธรรม ( MQ ) ซึ่งเป็นเรื่องการอบรมเลี้ยงดู เช่นเดียวกันส่วน AQ ( Adversity Quotient ) ซึ่งเชื่อกันว่าจะทำให้มนุษย์สามารถเอาชนะอุปสรรคได้มากขึ้น มีความอดทน บึกบึน มีพลังที่จะฝ่าฟันอุปสรรคได้มาก ผลงานก็มีมาก ความสำเร็จในชีวิต รวมทั้งความสุข